काठमाडौँ । काठमाडौं स्कुल अफ ल (केएसएल) का कार्यकारी निर्देशक तथा पूर्वमहान्यायाधिवक्ता युवराज संग्रौलामाथि यौन दुर्व्यवहारको गम्भीर आरोप लागेपछि कलेजले स्वतन्त्र छानबिन समिति गठन गरेको छ। घटनाको निष्पक्ष छानबिन गर्न पूर्व जिल्ला न्यायाधीश श्रीकृष्ण भट्टराईको अध्यक्षतामा तीन सदस्यीय स्वतन्त्र समिति गठन गरिएको हो।
सो समितिमा पत्रकार तीर्थ कोइराला र लैंगिक विभेद विज्ञ सीमा धामी पनि सदस्य छन्। समितिलाई १५ दिनभित्र प्रतिवेदन बुझाउने जिम्मेवारी दिइएको छ। छानबिन सकिएसम्म संग्रौलालाई प्रशासनिक कार्यबाट अलग गरिएको छ। एक विद्यार्थीले तीन महिनाअघि कलेज प्रशासनमा उजुरी दिएको भए पनि कारबाही नभएको भन्दै उनले सामाजिक सञ्जालमार्फत आवाज उठाएपछि यो विषय चर्चामा आएको हो।
छात्राको स्टाटसपछि अन्य विद्यार्थीहरू पनि खुलेर आफ्ना अनुभवहरू साझा गर्न थालेका छन्। कानुनका विद्यार्थीहरूद्वारा सञ्चालित फेसबुक पेज ‘लयर्स रुम रिलोडेड’ (एलआरआर) ले केएसएलमा पढ्दा भोगेका दुर्व्यवहारका घटनाहरू सार्वजनिक गर्नका लागि एक अनलाइन फारम खोलेको छ, जसमा हालसम्म ३२ जनाले आफ्ना अनुभवहरू प्रस्तुत गरिसकेका छन्।
यही विषयमा ऐक्यबद्धता जनाउँदै सन् २००५ यता केएसएलमा अध्ययन गरेका १०३ पूर्वविद्यार्थीले आफ्नो परिचयसहित र ४७ जनाले नाम गोप्य राखी हस्ताक्षर संकलन गर्दै एक विज्ञप्ति निकालेका छन्। उनीहरूले कुनै पनि संस्थामा अपमानजनक व्यवहार, यौन दुर्व्यवहार, र लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यकहरूप्रति गरिएको विभेद स्वीकार्य नहुने बताएका छन्।
विद्यार्थीहरूको दबाबपछि केएसएल प्रशासनले फागुन २७ गते एक विज्ञप्ति जारी गर्दै दुर्व्यवहार, उत्पीडन, र भेदभावका घटनामा शून्य सहनशीलताको नीति लिने प्रतिबद्धता जनाएको छ।
तर, केएसएल एलुम्नाईमा आबद्ध केही पूर्वविद्यार्थीले छानबिन समितिले मात्र न्याय दिन नसक्ने आशंका व्यक्त गरेका छन्। उनीहरूका अनुसार, कलेजले विगतमा यस्ता गुनासाहरूप्रति प्रभावकारी कदम नचालेको इतिहास रहेको छ। उनीहरूले मुख्य आरोपितलाई निलम्बन नगरिकन गरिएको छानबिनले निष्पक्षता कायम गर्न नसक्ने भन्दै कलेजको नीति स्पष्ट पार्न माग गरेका छन्।
यस घटनाले नेपालका शैक्षिक संस्थाहरूमा यौन दुर्व्यवहार र लैंगिक विभेदको विषयमा गम्भीर छलफल आवश्यक रहेको देखाएको छ। पीडित विद्यार्थीहरूको न्यायका लागि केएसएलले उठाएका कदमहरू प्रभावकारी हुने वा नहुने भने छानबिन प्रतिवेदनपछि मात्र स्पष्ट हुनेछ।